Ei rekkje meir eller mindre parallelle utviklingstrekk – teknologiske endringar, nedgang innanfor tradisjonelle produksjonar, framveksten av samdrifter og nye krav til bygningsmasse – har gjort at det i dag finst mange tomme og unytta bygningar i norske gardstun. Desse tomme bygningane kan utgjera ei potensiell kjelde til ny natur- og kulturbasert verdiskaping i distrikta.
I Nordland ønskjer ein å prøva ut dette potensialet. Det 3-årige prosjektet ”Fra tomme fjøs til nærings- og kulturinstitusjoner” er styrt av FMLA-Nordland, og søkjer å ”revitalisere Nordlands mange ubrukte fjøs som kultur- og næringsarena for å skape ny virksomhet, nye møteplasser og sikre kulturlandskapet for fastboende og tilreisende og derved skape bolyst i bygdene”.
Gjennom prosjektperioden frå 2009 – 2012 skal ti tomme fjøs i områda Hattfjelldal og Steigen/Hamarøy – Hamsun sitt rike – utviklast til å bli nærings- og kulturinstitusjonar.
Høgskulen for landbruk og bygdenæringar (HLB) har fått i oppdrag å evaluera denne spennande satsinga.
Evalueringa skal vurdera arbeidsmetodar og resultatoppnåing i prosjektet og koma med innspel både til eventuelle utbetringar undervegs og til det vidare arbeidet på feltet. Evalueringsopplegget har m.a. følgjande element:
- Følgja ei samling med alle aktørane i prosjektet.
- Gjennomføra to vitjingar på alle deltakande bruk, og ha samtalar med alle prosjektdeltakarar.
- Vurdera kor vidt prosjektet utviklar seg i tråd med sentrale målsetjingar i prosjektet.
- Vurdera måloppnåing/resultat etter år to og ved prosjektslutt.
- Utvikling av kortare midtvegsrapport
- Sluttevaluering med ein meir omfattande sluttrapport.
Prosjektleiar ved HLB er Dag Jørund Lønning. Lønning kjenner Nordland godt frå tidlegare arbeid som seniorforskar ved Nordlandsforskning, og har skrive boka Ringar i vatnet. Innlevingsøkonomi i det kulturelle hamsunlandskapet Hamarøy om bruken av arven etter Knut Hamsun i lokal/regional utvikling.